De oorspronkelijke dakhuid kampte met structurele waterinfiltratieproblemen en ernstige betonschade. Een totaalrenovatie met focus op waterdichting, thermische prestaties en behoud van het brutalistisch karakter van het gebouw was onvermijdelijk.

Bij aanvang

Het dak van gebouw R op de campus van de VUB is opgebouwd uit een gridstructuur van betonnen balken. Binnen dit raster bevinden zich verhoogde dakelementen, ingevuld met lichtstraten en lichtkoepels. De dakstructuur werd ontworpen op basis van een omgekeerde balkligging, waardoor een reeks verdiepte zones ontstond, de zogenaamde bakzones. Regenwater werd via overlopen tussen deze zones intern afgevoerd via ingestorte leidingen in de betonstructuur. Deze opbouw maakte oorspronkelijk deel uit van een groendakconcept: de bakzones dienden te worden opgevuld en begroeid.

Waterinfiltratie

Door terugkerende problemen met waterinfiltratie dringt een grondige herwerking van het dak zich op. De interne afwatering wordt verlaten: voortaan zal het water bovengronds via de dakopstanden naar de gevels geleid worden. Dit vraagt om een volledige ontmanteling van de bestaande dakopbouw, gevolgd door het opvullen van de bakzones tot één vlak dakniveau. Op dit vlak wordt een nieuwe dakopbouw geplaatst met hellingsisolatie, zodat een efficiënte waterafvoer naar de gevel gegarandeerd is.

Ingrepen

De opvulling van de bakzones brengt bijkomende ingrepen met zich mee. De dakopstanden worden verhoogd en uitgerust met spuwers. Ook de aansluitingen met de gordijngevels moeten aangepast worden aan het nieuwe dakpeil. Het bestaande schrijnwerk van de lichtstraten is technisch verouderd en wordt in zijn geheel vervangen. Daarbij wordt een correcte opstandhoogte gerespecteerd ten opzichte van het verhoogde dakniveau. De renovatie wordt afgerond met de aanleg van een extensief groendak, conform het oorspronkelijke ontwerpconcept.

Complexiteit & uitdagingen

De renovatie bracht een reeks ingrijpende en technisch veeleisende keuzes met zich mee:

Betonschadeherstel: In plaats van lokaal betonherstel opteerden we voor een uniforme aanpak waarbij alle beschadigde betonnen druipneuzen over de volledige lengte werden afgefreesd. De wapening werd behandeld met een corrosiewerende coating, en het geheel werd afgewerkt met een nieuwe muurkap als onderdeel van het vernieuwde schrijnwerk.
Afwatering herdenken: De interne afvoer werd verlaten. Om het water naar de gevels af te leiden, moesten alle verlaagde bakzones uitgevlakt worden. Deze opvulling gebeurde met steeldeckconstructies, waarop een nieuwe dakopbouw met afschotisolatie kon worden aangebracht.
Ophoging dakvlak: Door de toevoeging van isolatie en groendakopbouw ontstond een hoger dakniveau, wat ingrepen vereiste aan opstanden, aansluitingen met gordijngevels en detaillering aan schrijnwerk. De nieuwe betonnen opstanden werden esthetisch geïntegreerd met houten bekistingsplanken, in lijn met het brutalistische gevelbeeld.
Lichtstraten vervangen: De bestaande houten lichtstraten waren technisch en esthetisch ontoereikend. Ze werden vervangen door performante aluminium gordijngevelprofielen met aangepaste beglazing. Voor de hoogste zones werd een ondoorzichtige folie toegepast om directe inkijk vanuit omliggende gebouwen te vermijden.
Fasering & gebruikscontinuïteit: De werken gebeurden in fases om het onderliggende studentenrestaurant in gebruik te kunnen houden. Dit vergde een nauwgezette planning van tijdelijke afdekkingen en gefaseerde vervangingen van schrijnwerk, met oog voor veiligheid, hygiëne en comfort.