Kopie van Circulariteit boven

Onderzoek naar de implementatie van het bouwwerkpaspoort

We doen wat we kunnen om de transitie naar meer circulariteit te stimuleren. Vanuit die optiek steunen we de OVAM in de ontwikkeling van wetgevende en regelgevende instrumenten die die transitie naar circulaire en materiaalefficiënte bouwwerken toegankelijker maken.
  • Opdrachtgever: Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM)

  • Timing: 2023

  • Status: Gerealiseerd

Het bouwwerkpaspoort

Het bouwwerkpaspoort is een digitale representatie van de samenstelling van een gebouw die hergebruik van de materialen moet faciliteren en dus moet leiden tot meer circulair bouwen.

Het bouwwerkpaspoort zal informatie over een bouwwerk samenbrengen en zo inzicht geven in bijvoorbeeld de aanwezige materialen. Het zal de verschillende generieke materiaalpaspoorten bevatten, uitleg over hoe de materialen zijn toegepast en in welke hoeveelheden, montage- en demontagehandleidingen, informatie van het bouwwerk die onafhankelijk is van gegevens van de samenstellende materialen – zoals het bouwjaar of de eigenaar – en de historiek van het gebouw – wanneer zijn er herstellingen en onderhoud geweest?

Het paspoort meet en bevordert aldus de circulariteit en positieve milieu-impact van een bouwwerk, maar het vereenvoudigt ook het onderhoud van het gebouw en verhoogt de veiligheid ervan en de gezondheid van de gebouwgebruikers.

Onderzoek

We maken dit onderzoek concreet door:

  • het huidige bouwwerkpaspoort voor een bestaand gebouw in te vullen. Zo konden we de parameters met een kritische blik onderzoeken en de OVAM tastbare feedback bezorgen. We onderzochten ook of er een zinvolle link te leggen is tussen het bouwwerkpaspoort, het postinterventiedossiers en het sloopopvolgingsplan. Door ze met elkaar te combineren faciliteren we de transparantie, veiligheid en duurzaamheid gedurende de hele levenscyclus van een gebouw (van ontwerp tot demontage), vanaf de bouw tot aan de sloop.
  • diepte interviews te houden onder stakeholders uit de bouwsector (aannemers, opdrachtgevers, architecten, studiebureaus, etc.) om te weten hoe zij tegenover de invoer van het bouwwerkpaspoort staan.

Bevindingen

Het vooropgestelde doel - de circulariteit, en positieve milieu-impact van het gebouw bevorderen en de veiligheid en gezondheid van de gebruikers verhogen - is enkel haalbaar als het paspoort volledig en correct ingevuld wordt en up-to-date blijft tijdens de gebruiksfase van het gebouw.

  1. Daarvoor zijn duidelijke definities nodig van de parameters die eenvoudig ingevuld kunnen worden in een template, bij voorkeur met vastgelegde eenheden. Een applicatie kan hier zeker bij helpen.
  2. Daarnaast mag de verantwoordelijkheid van de gebouweigenaar niet onderschat worden tijdens de gebruiksfase. Hij zal ervoor moeten zorgen dat het paspoort up-to-date blijft door zelf bij kleine werken de wijzigingen door te voeren of aan het ontwerpteam of aannemer de taak te geven het paspoort bij te werken bij grotere werken aan het bouwwerk.
    We maken hierbij meteen de bedenking dat de eigenaar mogelijks onvoldoende (technische) kennis heeft om het paspoort correct te hanteren. Onze suggestie? Een light-versie die bijvoorbeeld de focus legt op bepaalde gebouwtypes, specifieke materiaalgroepen of een selectie van de parameters. Nadeel is dat niet elke doelstelling gerealiseerd wordt.

Wat de vergelijking met het sloopopvolgingsplan (SOP) en het postinterventiedossier (PID) betreft, zien we wel een overlap maar omdat elk document een andere focus/doel heeft is de aanpak toch telkens verschillend.

  • Het PID focust op veiligheid en onderhoud en het SOP op de afvoer van gevaarlijke materialen.
  • Deze documenten zijn ook statisch van aard en hebben geen nood aan een continue opvolging.
  • Het SOP kan uit een bouwwerkpaspoort vloeien, maar enkel als dit correct is op het einde van de levensduur van het bouwwerk.


We zijn wel van mening dat de verplichte opmaak van een bijkomend dossier niet aanmoedigt en dat men best onderzoekt hoe één dossier alle facetten kan samenbrengen.

Dit artikel verscheen ook in Circubuild

Met deze directe input uit de praktijk kan de OVAM verder aan de slag met de ontwikkeling van het bouwwerkpaspoort.

Onze collega's

Uit Team Duurzaamheid, Energie & Comfort (2)

KatrienVL

ir. arch. Katrien Van Lierop

Energie- en duurzaamheidsadviseur
E-mail |
Jona

ir. arch. Jona Van Steenkiste

Energie- en duurzaamheidsadviseur
EPB-verslaggever
E-mail |

Uit Team Renovatie, Restauratie & Onderhoud (1)

Wim Rymenants

Wim Rymenants

Adviseur technische renovaties
E-mail |

Uit Team Architectuur (publieke sector Vlaanderen) (1)

Babs

arch. Barbara Arts

Projectarchitect
Veiligheidscoördinator
E-mail |
TAGS: circulair bouwen